انتخاب مدل کسب و کار الکترونیکی مناسب با استفاده از ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان

در این پژوهش، متدولوژی ای جهت انتخاب مدل کسب وکار الکترونیکی مورد نیاز سازمان با استفاده از شاخصهای ارزیابی آمادگی الکترونیکی در سطح خرد، ارائه می شود. بدین منظور، ابتدا با تعیین معیارهای طبقه بندی مدلهای کسب وکار، ابعاد چارچوب مورد نظر مشخص می گردد. سپس، براساس تحقیق در ادبیات موضوع و تعیین ارتباط منطقی میان مدلهای کسب وکار ژنریک مختلف براساس تعاریف هریک، سطح استاندارد این معیارها به ازای پنج طبقه بندی ژنریک شناخته شده معین می گردد. در نهایت با برقراری ارتباط منطقی بین شاخصهای ارزیابی کسب و کار الکترونیکی سازمانها و معیارهای طبقه بندی مدلهای کسب وکار الکترونیکی، چارچوبی جهت ارزیابی آمادگی سازمانها در پذیرش مدلهای کسب وکار الکترونیکی سازمانی توسعه داده می شود. اهداف تحقیق: اهداف علمی تحقیق: 1) ارائه مدلی جهت انتخاب ebmهای مناسب سازمان، 2) ارائه چارچوبی جهت تعیین سطح استاندارد پذیرش ebmهای ژنریک اهداف کاربردی تحقیق: 1) یافتن مدل کسب وکار الکترونیکی مناسب برای سازمان مورد مطالعه از طریق مدل ارائه شده، 2) یافتن فاصله سازمان مذکور با مدل کسب وکار الکترونیکی مطلوب با توجه به مدل مذکور سوالات/ فرضیات تحقیق: پرسش اصلی تحقیق: آیا می توان مدل یا مدلهای کسب وکار الکترونیکی مناسبی را با توجه به ارزیابی سطح آمادگی الکترونیکی سازمانها، تجویز نمود؟ پرسش های فرعی تحقیق: 1) سطح استاندارد مدلهای کسب وکار الکترونیکی ژنریک به ازای ابعاد مدل ارزیابی، چه میزان است؟ 2) چگونه می توان فاصله میان وضعیت موجود آمادگی الکترونیکی سازمان و وضعیت ایده آل آن را جهت پیاده سازی مدل کسب وکار الکترونیکی مورد نظر، تعیین کرد؟ روش این پژوهش، از نوع توصیفی-پیمایشی می باشد. در این تحقیق، از روش کتابخانه ای (ابزارهای اکتشافی مانند کتاب ها، مقالات، پایان نامه ها،گزارشات، متون دیجیتال و ...) جهت جمع آوری اطلاعات مربوط به مدلهای کسب وکار الکترونیکی و پیشینه ی تحقیق و مطالعات مرتبط استفاده می شود. سطح استاندارد هر طبقه از مدلهای کسب وکار الکترونیکی، براساس مطالعات کتابخانه ای و از مجلات و مقالات معتبر استخراج می شود. همچنین در این پژوهش، از روش تحقیق پیمایشی برای اندازه گیری سطح آمادگی الکترونیکی شرکت مورد مطالعه، مطابق با شاخصهای مدل ارزیابی استفاده خواهد شد. همچنین جهت مطالعه موردی، از مستندات و مدارک و اطلاعات شرکت پیمانکاری مذکور، مصاحبه با مدیران و کارشناسان آن شرکت جهت بررسی و آشنایی بیشتر با ویژگی های کلی سازمان استفاده می شود.قابل ذکر است که با توجه به نیاز تحقیق، لازم است شاخصهای اولیه را پالایش کرد و در صورت نیاز، با تحقیق در ادبیات موضوع، شاخصهای دیگری را به مدل اضافه کرد. جامعه آماری این تحقیق، کارشناسان و مدیران شرکت پیمانکاری مورد مطالعه خواهد بود. در تحقیق پیمایشی، کلیه کارشناسان و مدیران شرکت مورد مطالعه، بسته به موضوع پیمایش، مورد نظرسنجی واقع می شوند. بدین منظور، مدلی با 6بعد طراحی گردید که سه بعد آن (نوع صنعت سازمان، منبع یابی و کنترل اقتصادی)، به ماهیت کسب وکار سازمان مرتبط است و دو بعد دیگر (نوآوری، یکپارچگی عملیاتی و یکپارچگی زنجیره تأمین)مرتبط با آمادگی الکترونیکی سازمان می باشد. بدین ترتیب، در مرحله اول متدولوژی، با مقایسه مدلهای کسب وکار استاندارد با نوع صنعت و کسب وکار سازمان، مدلهای کسب وکار الکترونیکی بالقوه شناسایی می شود و در مرحله دوم، با سنجش سطح آمادگی الکترونیکی سازمان و مقایسه آن با سطوح استاندارد مدلهای کسب وکار الکترونیکی بالقوه، مدلهای مناسب سازمان، پیشنهاد می شود. در انتها نیز، براساس مقایسه نتایج واقع هر بعد با نتایج استاندارد مدلها، تحلیل شکافی جهت تعریف اقدامات اصلاحی جهت افزایش آمادگی پذیرش این مدلها، صورت میگرد. این متدولوژی، در یک شرکت پیمانکاری عمرانی، اجرا گردید و با گردآوری اطلاعات شاخصها به روشهای میدانی، شاخصها و ابعاد مدل ارزیابی پیشنهادی اندازه گیری شد و با مقایسه سطح واقع آمادگی الکترونیکی سازمان و سطح مورد نیاز انواع مدلهای کسب وکار الکترونیکی، مشخص گردید که این سازمان، در بعد «یکپارچگی زنجیره تأمین»، شرایط آمادگی الکترونیکی لازم را برای استقرار مدلهای کسب وکار الکترونیکی استاندارد ندارد.